Anadolu’ya genç beyin göçü kalkınmada devrim yaratıyor

Özlem ERMİŞ BEYHAN

Karaman, Urfa, Mardin, Adana, Gaziantep… Anadolu’nun potansiyeli çok yüksek birçok ilinde üniversiteler, sanayi ve Organize Sanayi Bölgeleri ile entegre teknoloji geliştiriyor. Bedava konut gibi teşviklerle büyük şehirlerden bu illere göç eden genç beyinler, online çalışmanın avantajıyla Anadolu’daki teknoloji ekosistemini ateşliyor…

Gelişen teknoloji hem ülkemiz sanayisine hem de ihracatına güç vermektedir. “Türkiye’nin Milli Mücadele ruhuyla yeni bir kalkınma devrimine ihtiyacı var” diyen Prof. Işın Çelebi’nin Türkiye hayali bu…

Asıl mesele istikrar

“Türkiye’nin iki önemli kaynağı var: su ve insan gücü. Bu iki gücü çok iyi kullanmak gerekiyor” diyen Prof. Dr. Çelebi şöyle devam etti: “Asıl sorun istikrar. Bugün ekonomiye baktığınız zaman belirsizlik var, güvensizlik var. Yatırım yapmak isteyenler güven ister. Anadolu’da yatırım kararı almak isteyen iş insanları şu anda karar vermekte zorlanıyor. Anadolu’yu çok iyi bilen, dolaşan, birçok üretici ve sanayici ile temas kuran biriyim. Örneğin tarımda olağanüstü bir gelecek kaygısı var. Dünya fiyatları yükseldi, mazot, gübre ve ilaç fiyatları çok arttı. Anadolu sanayicileri ve işadamları istikrar istiyor. Türkiye’nin disiplinli bir ekonomi politikasına ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Halkın ekonomide mutlaka aktif olması gerekir ama halkın faaliyeti kontrol altında olmalıdır. Meclis denetim gücüne sahip olmalı, yasama ve yargı erkler ayrılığı ilkesi çerçevesinde birbirini denetleyecek şekilde çalışmalıdır. Bu yüzden hukuk çok değerlidir. Türkiye’nin sistem bütünlüğüne ihtiyacı var.”

Gençler teşvik edilmeli

“Türkiye’nin yeni bir kalkınma hamlesi için genç beyinleri Türkiye’de tutması gerekiyor. Anadolu’da gençlere bedava barınma sağlamak için çeşitli teşvikler getirilerek Anadolu’da bir beyin göçünün tetiklenmesi gerekiyor. Büyük şehirlerde biriken genç nüfusu memleketlerine kazandırmak için teşvikler sağlanmalıdır. Online sistem ile çalışmak artık mümkün. Girişimcilik gücü kullanılmalıdır. Örneğin Karaman son derece etkili bir şehir. Yurt dışından 5.000 işçi istihdam etmektedir. Gıda sektöründe çok değerli yatırımlar var. Kayseri, Karaman, Konya, Diyarbakır, Gaziantep, Urfa, Mardin… Bunlar dayanılmaz gelişme potansiyeline sahip şehirler. 200’den fazla üniversitemiz var. Buraları üreten, Ar-Ge yapan, proje geliştiren üniversiteler haline getirmek gerekiyor. Üniversitelerin Anadolu sanayisi ile iç içe olması gerekiyor. OSB’ler bünyesinde teknoloji merkezleri geliştirmelidir. Girişimci güce yer vermek gerekiyor. Gençler aileleriyle Karaman’a yerleşecek mesela OSB’de yeni teknoloji geliştirecek üniversitede ders verecek. Ülkenin, Mustafa Kemal’in Milli Mücadele’de yarattığı heyecana ihtiyacı var.”

Ülkeyi gençliğe hazırlamak

“Türkiye’nin tamamı seçimi bekliyor. 6.4 milyon genç yeni diye oy verecek. Türkiye’nin geleceğinde Avrupa ile rekabet etmek istiyorlar. Ülke olarak bu genç nüfusun altyapısını hazırlamamız gerekiyor.”

Minimum fiyat 10 bin TL olacak

prof. Çelebi, Mart ayında asgari fiyatta bir artış daha bekliyor. “Tahminlerime göre Mart ayında 10 bin TL’ye çıkacak” diyen Prof. Bu oran yüzde 25’e düştü. İnanılmaz gelir düşüşü. Bu da toplumun huzurunu tehlikeye atıyor” dedi.

Enflasyonla daha fazla ilerleyemeyiz.

“Türkiye’nin seçimden sonra çok disiplinli bir politika ile enflasyonla mücadele etmesi gerekiyor. Türkiye enflasyonla çok ileri gidemez. Rakamları indirdiğinizde hayat pahalılığı sorununu çözemezsiniz. Çözüm; Öyle aranır ki hastalık hep devam eder, kararlar parça parça verilir.”

Liraizasyon politikası devam edecek mi?

“Seçime kadar olan süreç büyük bir belirsizlik içeriyor. Gördüğüm kadarıyla herkes bu belirsizliğin ne olacağını konuşuyor. Sanki liyakat politikası daha ne kadar devam edecek? Döviz kurlarını sabitleyerek ne kadar ileri gidebiliriz? İthalatı teşvik eden, ihracatı cezalandıran bir sistem ne kadar üretir? Peki ya beyin göçü?”

2024’ün sonuna kadar devam ediyor…

prof. Dr. Işın Çelebi, seçimlerin ardından tüm Türkiye’yi zor bir dönemin beklediğini düşünüyor. Seçimden sonraki aylar 2023 yılını kurtarmaya yetmeyecek. 2024’ün sonuna kadar çalışmamız gerekiyor. Seçim sonucu ne olursa olsun istikrar programı uygulanmalı. Gelir-gider yok. Bütçede istikrar, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 70’in altına düştü.”

Asıl sorunumuz, takas gemisinin ters yöne gitmesi.

“Türkiye’nin ihracat büyüme modeli gerçek. Türkiye’nin temel sorunu dövizdir. Dövizi hakkıyla temin edemiyorsanız, döviz kazandıran servislerin kapılarını açmıyorsanız, aksine önünü tıkıyorsanız büyük sıkıntılar yaratıyorsunuz. İhracata dayalı büyüme modeli, uluslararası ticaretle uyum demektir. Bu, rekabet gücünün ve verimliliğin artması anlamına gelir. Artan teknoloji ve verimlilik değerlidir. Bugün üretimimizde teknolojinin payı yüzde 3 civarında, yüzde 15’e çıkarmak gerekiyor. Gemide hep birlikte koşuyoruz ama gemi ters istikamette gidiyor.”

Özel para birimi talebini yanlış buluyorum

“Özel para birimi taleplerini yanlış buluyorum. Döviz kuru masada değil, piyasada belirlenir. Çözümü piyasalarda kendi işleyişinde bulması gerekiyor. Döviz korumalı mevduat kilitlendi ve faiz üst limiti kaldırılarak yeniden cazip hale getirildi. Kanaatimce günlük kararlar alınarak ortadan kaldırılmaya çalışılıyor.”